Πολιτικό καφενείο

ΠΙΑΝΟΥ

ΣΥΝΘΕΣΑΙΖΕΡ

Για μικρούς, αρχάριους

Για μεγάλους, προχωρημένους

ΕΙΔΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΣ

ΓΙΑ ΓΡΗΓΟΡΗ ΕΚΜΑΘΗΣΗ

Από τον Μουσικοσυνθέτη

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΒΗΧΟ

τηλ. 0109515573 κινητό 0946205678

Δημοσθένους 115 Καλλιθέα 17672

ΔHMOKPATIA KAI AΣTIKH BIA

ΓIANNHΣ EΛAΦPOΣ

Oι τυπικοί θεσμοί αντιπροσώπευσης που θεωρούνταν το καμάρι της αστικής δημοκρατίας έχουν από καιρό μπει σε βαθιά κρίση. Το κοινοβούλιο έχει μετατραπεί σε μηχανισμό πρωτοκόλλησης προαποφασισμένων αποφάσεων. Η πολιτική ως επάγγελμα έχει εκπέσει στη χειρότερη αγοραπωλησία και συναλλαγή με την οικονομική ολιγαρχία. Η καπιταλιστική ολοκλήρωση, η ΕΕ αλλά και οι άλλοι ιμπεριαλιστικοί υπερεθνικοί θεσμοί (G8, ΠΟΕ, ΔΝΤ κ.ά.) υπονομεύουν ή ακόμα και καταργούν πλευρές της αυτοτέλειας των κοινοβουλευτικών θεσμών και των εκλεγμένων κυβερνήσεων. Οι αποφάσεις τους είναι συχνά αποτέλεσμα άμεσης εξυπηρέτησης καπιταλιστικών συμφερόντων ή ακόμα και συγκεκριμένων εταιρειών, όπως η Ένρον ή η Ιντρακόμ. Σε αυτές τις συνθήκες ακόμα και η εκφρασμένη θέληση του λαού σε δημοψηφίσματα αγνοείται περιφρονητικά, όπως με το δανέζικο και ιρλανδέζικο «όχι» στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση.

Οι απεργίες στέλνονται στον εισαγγελέα (όπου βγαίνουν όλο και πιο συχνά παράνομες και καταχρηστικές), οι απεργοί ξυλοκοπούνται βάναυσα (όπως πρόσφατα οι ναυτεργάτες), οι καταληψίες μαθητές τυλίγονται σε μια Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου, ενώ στους αγρότες απαγορεύεται η συνάθροιση. Τι ειρωνεία: τα νομικά κατασκευάσματα που χρησιμοποιούνται σε όλες αυτές τις περιπτώσεις προέρχονται από το νομικό πολιτισμό της χούντας ή άλλων περιόδων ανοικτής καταστολής. Την ίδια ώρα η αστυνομία μετατρέπεται σε στρατό, ενώ ο στρατός πραιτοριανών που προωθείται αναλαμβάνει «αστυνομικά» καθήκοντα εσωτερικής καταστολής, τόσο στην Ελλάδα του 2003 και του 2004, όσο και στις ΗΠΑ.

Ακόμα πιο εξόφθαλμη είναι η αιματοβαμμένη καταπάτηση κάθε έννοιας δικαίου, ακόμα και του κατοχυρωμένου αστικού διεθνούς δικαίου, στις διεθνείς σχέσεις. Οι βομβαρδισμοί στη Γιουγκοσλαβία και στο Αφγανιστάν, ο πόλεμος στο Ιράκ, η σφαγή των Παλαιστινίων, η άρνηση των ΗΠΑ να δεχτούν οποιαδήποτε συμμόρφωση με διεθνείς κανόνες είναι η παγκοσμιοποιημένη μορφή της αστικής βίας της εποχής μας. Το Γκουαντανάμο των δεμένων και βασανισμένων αιχμαλώτων πολέμου αποτελεί το σύγχρονο άγαλμα της ελευθερίας στην εποχή του ολοκληρωτικού καπιταλισμού.

Ακόμα και ο πυρήνας των ατομικών ελευθεριών, αυτές που υποτίθεται ότι είναι η σημαία της αστικής έννοιας της ελευθερίας που προστατεύει το άτομο - αστό, αίρεται. Το απαραβίαστο του απορρήτου και η προστασία της ιδιωτικότητας γίνονται πια διάτρητα από τους νέους τρομονόμους. Τηλέφωνα, ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα, η κρεβατοκάμαρα, ακόμα και το άδυτο των αδύτων του αστού, το τραπεζικό και επενδυτικό του χαρτοφυλάκιο, γίνονται …σι - θρου.

Φυσικά θα ήταν πολιτική μυωπία να μη δούμε ότι όλο αυτό το τρομακτικό σύστημα βίας και καταπίεσης δεν αναπτύσσεται με τη γυμνή, αποκρουστική του μορφή, παρά μόνο όταν παραστεί ανάγκη. Η αστική δημοκρατία, όσο αποδυναμώνεται από περιεχόμενο, τόσο αποκτά νέες θεσμικές προκαλύψεις. Όταν για παράδειγμα η κοινωνία Mπιγκ Mπράδερ αναπτυσσόταν, ήρθε ο κύριος Δαφέρμος και η περιβόητη επιτροπή του. Δίπλα (ή καλύτερα μπροστά) στην ανοικτή καταστολή βρίσκονται τα δρεπανηφόρα άρματα της σκέψης, οι ιδεολογικοί μηχανισμοί και πρώτα απ’ όλα τα ΜΜΕ, που εύστοχα ο Λ. Λαζόπουλος είχε χαρακτηρίσει «τα τανκς της εποχής μας».

Καθώς όμως στις συνθήκες ανάπτυξης και κρίσης του ολοκληρωτικού καπιταλισμού –και ειδικά στη σημερινή φάση επέκτασης και εμβάθυνσης της κρίσης– το σύστημα δεν μπορεί να προωθήσει την κοινωνική ενσωμάτωση των εργαζομένων με τον ίδιο τρόπο όπως παλιότερα, η άμεση, ωμή, κρατική, εργοδοτική, αστική βία αναβαθμίζεται. Ο Μάης του ’68 είχε μόνο ένα νεκρό' και αυτός πνίγηκε στον Σηκουάνα καταδιωκόμενος. Η νέα εποχή μετρά ήδη τον Κάρλος Τζουλιάνι, τους 30 και πλέον νεκρούς του αργεντινάζο, τη σχεδόν εκατόμβη απεργών πείνας στην Τουρκία, τους πυροβολημένους από την αστυνομία διαδηλωτές στην Παραγουάη, τους εκατοντάδες ήρωες της Ιντιφάντα. Όταν στη Σουηδία της κοινωνικής ειρήνης και της άψογης δημοκρατίας, η αστυνομία ανοίγει εν ψυχρώ πυρ κατά των διαδηλωτών στο Γκέτεμποργκ και όταν τα «δικά μας» εξεταστικά οδήγησαν σε απόπειρα δολοφονίας κατά του Δ. Κουσουρή και των συντρόφων του και σε πυροβολισμό κατά της διαδήλωσης με αποτέλεσμα τον τραυματισμό του Α. Γκαγκόμοιρου, τότε όσοι καταριούνται τη βία, το κάνουν μόνο και μόνο για να έχουν το μονοπώλιο στην άσκησή της. Αυτοί που έχουν το μονοπώλιο στην ιδιοκτησία μεγάλων μέσων παραγωγής, μέσων άσκησης πολιτικής και μέσων προπαγάνδας, απαιτούν και το μονοπώλιο στην «καθαρή» βία. Αντίθετα από τα λεγόμενα, η εποχή μας έχει ακόμα μεγαλύτερη ανάγκη τον επαναστατικό αγώνα.

O EΠANAΣTATIKOΣ AΓΩNAΣ

Tο σύστημα δεν αλλάζει παρά μόνο με τη μαζική πολιτική δράση

H απαίτηση να παραιτηθεί το εργατικό κίνημα και η Αριστερά από τη βία δεν σημαίνει τίποτα άλλο από τη συνθηκολόγησή τους με την κυριαρχία του συστήματος. Τόσο στρατηγικά όσο και άμεσα - τακτικά. Αυτό σημαίνει, πρώτα απ’ όλα, ότι πρέπει να υπογράψουν δήλωση μετανοίας και άρνησης του επαναστατικού δρόμου για το σοσιαλισμό - κομμουνισμό. Σύμφωνα με την επαναστατική θεωρία του εργατικού κινήματος, αλλά και με την ίδια την εμπειρία τόσων δεκαετιών ταξικής πάλης, η αστική δημοκρατία, ανώτερη μορφή άσκησης βίας, και το κράτος που περιφρουρεί και οργανώνει τα καπιταλιστικά συμφέροντα δεν μπορεί παρά να ανατραπούν, και ειδικά το κράτος να τσακιστεί, με αντικαπιταλιστική επανάσταση, απαραίτητη προϋπόθεση για την αναδιοργάνωση όλων των κοινωνικών σχέσεων στην κατεύθυνση της πλήρους απελευθέρωσης της εργασίας, για την κατάργηση της εκμετάλλευσης, της καταπίεσης, της αλλοτρίωσης και του κράτους. Με μια επανάσταση δίχως τέλος, προς τον κομμουνισμό. «Η βία είναι η μαμή της ιστορίας», έλεγε ο Φ. Ένγκελς και κάθε επανάσταση, αλλά και κάθε επαναστατική δύναμη δεν μπορεί να το ξεχνά.

Εξάλλου, γι’ αυτό φροντίζει η ίδια η αστική τάξη και ο ιμπεριαλισμός. Η εμπειρία της Χιλής το 1973, αλλά και της Ισπανίας το 1936 αποδεικνύουν ότι το σύστημα δεν επιτρέπει την κατάργησή του μέσω του κοινοβουλευτικού δρόμου. Το ίδιο φαίνεται σήμερα με τις απόπειρες πραξικοπήματος κατά του Τσάβες στη Βενεζουέλα, αλλά και με τα κοινοβουλευτικά πραξικοπήματα στην Αργεντινή. Το επαναστατικό κίνημα μπορεί να αξιοποιήσει την εκφρασμένη θέληση του λαού και στις εκλογές, αλλά η πραγματική του δύναμη είναι αλλού. Βρίσκεται στην ενεργοποίηση της πλειοψηφίας της εργατικής τάξης και των άλλων καταπιεσμένων στρωμάτων και στην οργάνωσή της σε ανεξάρτητους θεσμούς εργατικής πολιτικής και δημοκρατίας, που δεν θα διστάσουν να συγκρουστούν με το αστικό κράτος και την αστική βία, όταν θα προσπαθήσουν να καταστείλουν τη θέληση των εργαζομένων. Η μορφή που θα εκφρασθεί αυτή η επαναστατική αντι-βία δεν μπορεί από τώρα να προσδιοριστεί. Η ίδια η ζωή έχει αναδείξει ολόκληρο πλούτο μορφών –από τη γενική απεργία και την κατάληψη όλων των κρίκων της εξουσίας μέχρι την καθολική εξέγερση και τη διαμόρφωση δυαδικής εξουσίας–, που πάντα όμως φέρνουν στο προσκήνιο τη δράση των εκατομμυρίων. Και αυτή είναι η πρώτη βασική διαχωριστική γραμμή των επαναστατών και των αναγκαίων οργανωμένων πρωτοποριών από τους θιασώτες της ατομικής τρομοκρατίας. Το σύστημα δεν πέφτει με πέντε - έξι κουμπουριές των «ιπποτών της επανάστασης», χωρίς την εργατική τάξη και σχεδόν πάντα εναντίον της, αλλά μόνο με την εκρηκτική ανέγερση των εργαζομένων από το βυθό της κοινωνικής παθητικότητας στον αφρό των γιγαντιαίων κυμάτων της επανάστασης.

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο η ένοπλη πάλη δεν μπορεί να αποκλειστεί από την επαναστατική διαδικασία, καθώς η αστική τάξη θα χρησιμοποιήσει τα ένοπλα κατασταλτικά της σώματα και το στρατό (ειδικά τώρα που μετατρέπεται σε μισθοφορικό) εναντίον της θέλησης του λαού. Στις σημερινές συνθήκες η ένοπλη πάλη γίνεται ακόμη πιο δύσκολη και σύνθετη. Γι’ αυτό πρέπει να συνδέεται άμεσα με τη μαζική πολιτική πάλη. Η ένοπλη πάλη ιστορικά έχει εμφανιστεί είτε με τη συνολική μορφή του εμφύλιου κοινωνικού πολέμου (Ρωσία, Ισπανία, Ελλάδα) είτε με τη μορφή της ένοπλης εξέγερσης (Γερμανία) είτε με διάφορες μορφές αντάρτικων (Κούβα, Βιετκόγκ, Κολομβία, Γουατεμάλα). Υπάρχει επίσης και το εθνικοαπελευθερωτικό αντάρτικο (Κούρδοι, Παλαιστίνιοι), ενώ μια ειδική μορφή είναι το αντάρτικο πόλης. Την τελευταία δεκαετία αντάρτικο πόλης διεξήγαν σχεδόν αποκλειστικά η ΕΤΑ και δευτερευόντως ο ΙΡΑ, που κινούνται σε μια σχετικά περιορισμένη εθνικοαπελευθερωτική λογική. Τη δεκαετία του ’70 υπήρξαν όμως και μη «εθνικά» αντάρτικα πόλης, με σοσιαλιστικές αναφορές (αναφερόμαστε αποκλειστικά στη Λατινική Αμερική). Υπάρχουν και σήμερα τέτοιες οργανώσεις, αν και σε παρακμή, όπως στο Περού (Τουπάκ Αμάρου). Η μαζική επαναστατική ένοπλη πάλη εκφράζεται είτε με πέρασμα μέρους του στρατού υπέρ της εργατικής τάξης είτε με το μαζικό εξοπλισμό του λαού και τη δημιουργία επαναστατικής πολιτοφυλακής. Το επαναστατικό αντάρτικο (της υπαίθρου ή της πόλης) αποσκοπούσε είτε στην αυτοάμυνα των ήδη διαμορφωμένων σημαντικών επαναστατικών δυνάμεων είτε στη δημιουργία των συνθηκών της ένοπλης εξέγερσης' και κρινόταν πάντα σε σχέση με αυτό. Είναι αλήθεια ότι πολλές φορές επαναστατικής κατεύθυνσης αντάρτικα που δεν πέτυχαν να συνδεθούν με τις μάζες βρέθηκαν σε κρίση και ηττήθηκαν. Η κατεύθυνση όμως αυτών των αντάρτικων ήταν διαφορετική από τα «αντάρτικα πόλης» της Ευρώπης, όπως οι Ερυθρές Ταξιαρχίες και η RAF. Σε κάθε περίπτωση, ο ένοπλος αγώνας, η ανώτατη μορφή πάλης, έχει νόημα για τους επαναστάτες μόνο σαν πλευρά (όταν ασκείται σαφώς γίνεται η κύρια) της συνολικής, μαζικής εξεγερσιακής κίνησης των εκατομμυρίων. Αλλιώς κινδυνεύει να εκφυλισθεί σε απομονωμένο απόσπασμα, που προσπαθώντας να δικαιολογήσει την ύπαρξή του στο συμβολικό επίπεδο απομακρύνεται όλο και περισσότερο από τη δυναμική και τα συμφέροντα της εργατικής τάξης.

Είναι όμως τουλάχιστον προσβολή και στους αγωνιστές, σε όλο τον κόσμο, που σήκωσαν τα όπλα κατά της αδικίας και πήραν μέρος σε επαναστάσεις και ένοπλο αγώνα να ονοματίζεται ένοπλη πάλη η καρικατούρα της «17 Νοέμβρη» και η δήθεν «κόκκινη τρομοκρατία» της. Αυτό δεν είναι αντάρτικο πόλης, αλλά αυτιστική ομάδα, με σαθρή ιδεολογικο - πολιτική βάση, διάτρητη από μηχανισμούς και επιδιώξεις κρατικών μηχανισμών, ελληνικών και ξένων.

Ταυτόχρονα μια ειδική, πιο άμεση πλευρά της τωρινής επίθεσης είναι ο καθορισμός των όρων της σημερινής ταξικής πάλης. Είναι φανερό ότι τα κελεύσματα κατά της βίας δεν απευθύνονται σε κάποιους «τρομοκράτες», αλλά στο μαζικό κίνημα που καλείται πια να μην αμφισβητεί τους νόμους, να μην παλεύει για την κατάργησή τους και να σταματά τις απεργίες όταν διαταχθεί γι’ αυτό. Σε κάθε περίπτωση να αποποιηθεί τις λεγόμενες «άγριες απεργίες», τις καταλήψεις, τα μπλοκαρίσματα δρόμων ή υπηρεσιών, να υπακούει χωρίς αντίρρηση στις προσταγές της αστυνομίας, θέτοντας υπό αίρεση το δικαίωμα στη διαδήλωση και θεσμοθετώντας την πρακτική των απαγορευμένων «κόκκινων ζωνών». Εξάλλου, για να μην υπάρχει καμία αμφιβολία, όλες αυτές οι πρακτικές περιγράφονται από τον τρομονόμο της ΕΕ ως …τρομοκρατία! Απεναντίας, οι επαναστάτες αναζητούν σε τέτοιες μαζικές ενέργειες τους σπόρους της συνολικής αμφισβήτησης της αστικής κυριαρχίας (ο Λένιν έλεγε ότι «μία σκληρή απεργία είναι μια μικρογραφία της επανάστασης»), για να τους αναπτύξουν.